Sả Chanh Pháp (Mã Tiên Thảo, Cỏ Roi Ngựa, Verveine Odorante)

1. Cây Sả Chanh Pháp là gì?

Cây Sả Chanh Pháp hay còn gọi là cỏ roi ngựa có tên khoa học là Aloysia citrodora, nó thuộc họ Tectona là một họ rất gần với họ hoa môi lamiaceae. Là cây bản địa của Nam Mỹ, và được du nhập vào Châu Âu bởi người Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha vào thế kỷ thứ 17 – sau khi họ khám phá Nam Mỹ. Từ lâu đã là một trong những thảo dược truyền thống, được sử dụng từ lâu đời ở các nước Châu Âu như Tây Ban Nha, Thụy Sĩ, Đan Mạch…..

Hiện nay, loại thảo mộc này đã được du nhập đến nhiều nơi trên thế giới trong đó có Việt Nam.

Đặc điểm:

Sả chanh pháp là dạng cây bụi lâu năm, chiều cao trung bình của nó khoảng 70 cm, tuy nhiên nó có thể cao đến gần 2m trong điều kiện thích hợp.

Lá của cây sả chanh pháp có cấu trúc đặc biệt là 3 lá đối xứng, có chiều dài khoảng trên 5cm. Lá của cây có nhiều lông tơ và có chứa tinh dầu, rất thơm mùi chanh, sả.

Hoa có màu trắng hồng nhạt nhỏ li ti, thường mọc theo chùm trên ngọn cây.

Trái nang chùy có 4 nhân. Hạt màu đen. Ra hoa từ mùa xuân tới mùa thu.

2. Công dụng của cây Sả Chanh Pháp:

Ngoài việc được trồng như một loài cây kiểng có hương thơm thì cây sả chanh pháp còn được dùng trong ẩm thực, mỹ phẩm và dược liệu.

Tuy nhiên, có một điều cần lưu ý là phụ nữ mang thai không được dùng loại cây này.

Trong ẩm thực:

Trong ẩm thực, lá sả chanh pháp được dùng làm gia vị cho một số món ăn cần khử mùi tanh như thịt, cá, thịt gia cầm… (tương tự như lá hương thảo).

Bên cạnh đó, lá sả chanh còn được phơi khô, thỉnh thoảng hãm với nước sôi rồi uống như trà (một tuần không quá 2 lần, không nên uống nhiều vì sẽ gây kích ứng dạ dày).

Trong y học:

Lá sả chanh pháp còn được dùng làm thuốc giảm viêm loét ngoài da, giúp hạ sốt, dễ ngủ, giảm viêm sưng và sát trùng.

Ngoài ra, hương thơm sả chanh pháp còn được dùng để kích thích tiêu hóa và hỗ trợ điều trị các bệnh về thần kinh.

Lưu ý: không dùng cây sả chanh pháp khi đang uống các loại thuốc khác (để tránh tương tác thuốc).
Trong mỹ phẩm:

Có thể nói, lá sả chanh pháp được dùng nhiều trong lĩnh vực thẩm mỹ. Thông thường, tinh dầu sả chanh pháp được dùng để sản xuất các loại nước hoa, tinh dầu thiên nhiên và mỹ phẩm trị mụn, giúp mềm da và giảm bọng mắt.

Ngoài ra, trong nông nghiệp thì tinh dầu sả chanh còn được dùng để đuổi côn trùng và chống lại một số loại sâu bệnh.

Nếu để ý, bạn sẽ thấy cây sả chanh pháp rất ít khi bị sâu bệnh. Vì vậy, những người trồng cây cảnh, cây hương liệu… rất thích loại cây này.

Thông tin thêm

Cây sả chanh pháp rất dễ trồng và dễ nhân giống. Bạn có thể ươm từ hạt hoặc giâm cành (giâm cành là phổ biến hơn cả).

Với mình, mình thích cây sả chanh pháp ở mùi hương dễ chịu của nó. Thân dáng mảnh khảnh, lá nhỏ như cỏ, hương đậm như vỏ chanh pha hương sả quen thuộc. Tuy nhiên, mùi hương của nó hơi đậm, vì vậy, bạn chỉ nên dùng với lượng vừa đủ thôi nhé!

Và nếu bạn là người thích làm xà phòng, dầu gội thảo dược tự nhiên… thì bạn có thể dùng lá sả chanh (hoặc tinh dầu) để tạo mùi cho dầu gội, ngoài ra còn giúp sát khuẩn, làm sạch da đầu (nhưng không nên dùng nhiều vì sẽ gây bết rít). Nhìn chung, nếu là dầu gội thì người ta thường dùng một ít lá sả chanh kết hợp với tinh dầu sả chanh để có được mùi hương vừa đủ (mà không tốn quá nhiều lá tươi – vì dùng lá sả chanh nhiều cũng sẽ làm thay đổi thành phần và chất lượng dầu gội).

3. Cách chăm sóc cây Sả Chanh Pháp:

Là cây ưa nắng, phát triển tốt nhất trong điều kiện đất thoát nước tốt, có thể trồng được ở nhiều nơi như vườn rừng, vườn đô thị hoặc trong chậu cảnh.Thường cây sả chanh pháp ít bị sâu bệnh. Nó nên được cắt tỉa để phát tán tốt và cây khỏe mạnh hơn.